16.08.2015 - Μαίρη Χαρίσκου

Φτιάξτε σπιτική σάλτσα ντομάτας σε βάζα και διατηρήστε την μυρωδάτη για το χειμώνα ώστε να μη χρειαστεί να αγοράσετε!

Κάθε χρόνο αυτή την εποχή, φτιάχνουμε σπιτική σάλτσα ντομάτας σε βάζα, μια παράδοση που κρατάει πάρα πολλά χρόνια και συνήθως περνάει από τις προηγούμενες στις επόμενες γενιές.

Ο βασικός κανόνας στις σπιτικές κονσέρβες ντομάτας, είναι πως φτιάχνουμε μεγάλες ποσότητες που θα μας κρατήσουν για όλο το χειμώνα και την άνοιξη μέχρι να ξαναβγούν στην αγορά οι μυρωδάτες καλοκαιρινές ντομάτες ξανά.

Συνήθως διατηρούμε τη σάλτσα ντομάτας σε βάζα αν και θυμάμαι ότι στο παρελθόν κάποιες νοικοκυρές προτιμούσαν και τα μπουκάλια της μπύρας. Υπήρχαν στην αγορά καινούργια καπάκια και ένα ειδικό εργαλείο που τα κλείνανε.

Πριν λίγες μέρες είδα κάτι ακόμα πιο παράξενο σε ένα βαλκανικό blog που μου έκανε μεγάλη εντύπωση. Βάζανε τη σάλτσα σε οτιδήποτε μπουκάλι είχανε και αφού καθαρίζανε το χείλος του μπουκαλιού με οινόπνευμα βάζανε 2 τετράγωνα κομμάτια σελοφάν επάνω και το κλείνανε με 2 λαστιχάκια που είχαν ένα εκατοστό απόσταση μεταξύ τους. Τέτοιο πράγμα δεν είχα ξαναδεί. Αλλά ας επιστρέψουμε στη σάλτσα ντομάτας σε βάζα.

Η καλύτερη εποχή για να φτιάξουμε τη σάλτσα ντομάτας μας ξεκινά μετά το δεκαπενταύγουστο και τελειώνει αργά το Σεπτέμβρη, τουλάχιστον σε μας που μένουμε στη βόρεια Ελλάδα.

Αυτή την εποχή, οι ντομάτες ωριμάζουν ευκολότερα αφού είναι η εποχή τους και είναι γεμάτες αρώματα του καλοκαιριού. Κι αυτά τα αρώματα είναι που θέλουμε να διατηρήσουμε, οπότε δε βιαζόμαστε να κονσερβοποιήσουμε τη σάλτσα μας με άνοστες ντομάτες θερμοκηπίου.

Εκτός αυτού όμως, πωλούνται σε πολύ χαμηλές τιμές στις λαϊκές αγορές μια και υπάρχουν διαθέσιμες μεγάλες ποσότητες ντομάτας.

σάλτσα ντομάτας σε βάζα

Τι θα χρειαστούμε για τη σάλτσα ντομάτας σε βάζα;

  • Ντομάτες ρόμα για φαγητό ή παραγινωμένες ντομάτες σαλάτας
  • Αλάτι
  • Βάζα
  • Καπάκια για βάζα

Πόσα κιλά ντομάτες να αγοράσω;

Φέτος η τιμή που βρήκα στις λαϊκές αγορές της περιοχής μου ήταν 1 ευρώ για 3-4 κιλά ντομάτας. Για να υπολογίσετε την ποσότητα που πρέπει να αγοράσετε, μπορείτε να έχετε στο μυαλό σας πως κάθε κιλό ντομάτας παράγει περίπου μισό κιλό σάλτσας. Το πόση σάλτσα ξοδεύετε στην οικογένεια σας, μόνο εσείς το γνωρίζετε. Προσωπικά υπολογίζω γύρω στα 3 λίτρα σάλτσας το μήνα. Για άλλες οικογένειες αυτό είναι πολύ και για άλλες λίγο.

Τι βάζα να πάρω;

Θα χρειαστείτε επίσης βάζα και φυσικά καινούργια καπάκια για βάζα, δε ξαναχρησιμοποιώ καπάκια, με αγαπάω αρκετά για να το ρισκάρω. Προσωπικά προτιμώ βάζα του 1 λίτρου. Παλιότερα χρησιμοποιούσα βάζα των 720ml αλλά είδα ότι με βόλευαν και τα βάζα του λίτρου οπότε σύμφωνα με τη λογική  του τσιγκούνη εαυτού μου, σκέφτηκα πως με τα βάζα του λίτρου θα ξοδεύω λιγότερα καπάκια.

Ενδεικτικά μπορώ να αναφέρω ότι τα βάζα του ενός λίτρου κοστίζουν περίπου 35-40 λεπτά και τα καπάκια κοστίζουν 9-11 λεπτά.

Μικρά βάζα σαν αυτά που βάζουμε τις μαρμελάδες δε χρησιμοποιούμε ποτέ για τη βασική απλή σάλτσα ντομάτας. Αυτά τα χρησιμοποιούμε μόνο με καμιά μερακλίδικη σάλτσα ντομάτας που έχει πολλά αρώματα ή καυτερές πιπεριές.

Και πως φτιάχνουμε τη σάλτσα ντομάτας σε βάζα;

1. Το πρώτο βήμα είναι να πλύνουμε τις ντομάτες μας και να αποστειρώσουμε τα βάζα μας σε μια κατσαρόλα με βραστό νερό. Εναλλακτικά μπορείς να πλένεις τα βάζα και να τα βάλεις να αποστειρωθούν στο φούρνο στους 110 βαθμούς μέχρι να στεγνώσουν. Φυσικά αν έχεις πλυντήριο πιάτων αποστειρώνονται μόνα τους εκεί μέσα.

Σάλτσα ντομάτας σε βάζα

2. Στη συνέχεια θα πρέπει να τρίψουμε τις ντομάτες μας με τον τρίφτη. Αν διαθέτετε multi μπορείτε να ρίξετε τις ντομάτες για μισό λεπτό στο βραστό νερό που αποστειρώσατε τα βάζα ώστε να ξεφλουδίζουν ευκολότερα, να τις ξεφλουδίσετε και να τις πολτοποιήσετε στο multi. Και οι δύο τρόποι κάνουν την ίδια δουλειά ουσιαστικά. Ο τρίτος τρόπος είναι το σχετικό χειροκίνητο μηχάνημα που κυκλοφορεί στην αγορά.

Σάλτσα ντομάτας σε βάζα

3. Ο πολτός που φτιάξατε περιέχει πολύ υγρό συνήθως. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να κάνει την κουζίνα σας χάλια αλλά θα χρειαστεί επίσης και πάρα πολλές ώρες βρασίματος μέχρι να ρουφήξει όλο αυτό το υγρό η σάλτσα σας. Για να γλυτώσετε αυτήν την ταλαιπωρία σουρώστε τον πολτό σας σε λεπτό σουρωτήρι ή τούλι. Το υγρό μην το ρίξετε στον νεροχύτη, είναι ένας γευστικότατος χυμός ντομάτας γεμάτος βιταμίνες, δοκιμάστε τον!

4. Ήρθε η ώρα να βράσετε τη σάλτσα σας. Προσθέστε μια κουταλιά της σούπας αλάτι (για 4-5 κιλά ντομάτας) κι αφήστε τη σάλτσα σας να βράσει μέχρι να ρουφήξει τα περισσότερα υγρά. Συνήθως την αφήνω να βράσει περίπου μια ώρα με ανοιχτό καπάκι. Αν δείτε πως έχει πολλά υγρά ακόμα αφήστε την να βράσει περισσότερο, προσέξτε όμως να μη σας κολλήσει στην κατσαρόλα. Όπως λέει και η μαμά μου, σάλτσα ντομάτας θέλουμε να βάλουμε στα βάζα, όχι ντοματόζουμο.

Πως διατηρούμε τη σάλτσα ντομάτας σε βάζα για το χειμώνα;

Όταν αποφασίσετε πως η σάλτσα ντομάτας σας είναι έτοιμη, θα την βάλετε έτσι όπως είναι καυτή στα βάζα με τη βοήθεια ενός χωνιού. Γενικά επειδή θα έχουν μείνει και πάλι μερικά υγρά να ανακατεύετε με ξύλινη κουτάλα  τη σάλτσα για να μοιράζεται ομοιόμορφα στα βάζα.

Σάλτσα ντομάτας σε βάζα

Στη συνέχεια θα κλείσετε απευθείας το βάζο με ένα καινούργιο καπάκι αφού πρώτα καθαρίσετε καλά με υγρό χαρτί κουζίνας το στόμιο του βάζου σε περίπτωση που έχει λερωθεί με σάλτσα ντομάτας.

σάλτσα ντομάτας σε βάζα

Τοποθετήσετε τα βάζα ανάποδα σε κάποιο σημείο του πάγκου σας που έχετε απλώσει 2-3 πετσέτες προηγουμένως γιατί θα είναι καυτά. Αν δε σας βολεύει στον πάγκο, προτιμήστε το πάτωμα ή κάποιο άλλο σημείο που δε θα ενοχλούν γιατί πρέπει να παραμείνουν στη θέση τους τουλάχιστον για ένα 24ωρο.

Σάλτσα ντομάτας σε βάζα

Γενικότερα αρκετοί βράζουν συνήθως μετά τα βάζα τους. Προσωπικά δε τα βράζω και δεν έχουν χαλάσει ποτέ οι σάλτσες μου. Τα γεμίζω απλώς με καυτή σάλτσα και τα αφήνω ανάποδα για μια μέρα ώστε να σφραγίσει καλά το καπάκι τους. Επειδή αγοράζω καπάκια με καρουμπαλάκι, μπορώ πάντα να καταλάβω αν έχει όντως κλείσει το βάζο μου.

Tip: Το να κλείσεις σφιχτά το καπάκι σε ένα ζεματιστό βάζο δεν είναι και το ευκολότερο πράγμα στον κόσμο. Αυτό που βολεύει εμένα, είναι να τεντώνω μια πετσέτα κουζίνας κατά μήκος και μετά να την τυλίγω σφιχτά γύρω από το βάζο περιστρέφοντας τις δυο άκρες της με το ένα μου χέρι. Σαν να προσπαθώ να πνίξω το βάζο δηλαδή. Με τον τρόπο αυτό κρατώ σταθερό το βάζο και κλείνω σφιχτά το καπάκι χωρίς να ακουμπάω ουσιαστικά το βάζο αλλά με βολεύει και για τη μεταφορά και την ανάποδη τοποθέτηση του.

Το να φτιάξετε σπιτική σάλτσα ντομάτας σε βάζα δεν είναι δύσκολο όπως είδατε. Το μόνο που χρειάζεται είναι λίγη οργάνωση και αρκετή διάθεση.

Καλό χειμώνα!

Update: Μια και η αναγνώστρια Σοφία προσπαθεί να καταλάβει πως πνίγω τα βάζα, ακολουθεί μια φωτογραφία από το… πνίξιμο του βάζου για να καταλάβετε ευκολότερα την τεχνική μου. Την πετσέτα την κρατάω χαλαρά αρχικά, αλλά την ώρα που βάζω το καπάκι με το άλλο χέρι την στριφογυρνώ περισσότερο.

σάλτσα ντομάτας σε βάζα

Αν την στριφογυρίσετε πολύ πριν ακουμπήσετε το καπάκι το πιθανότερο είναι να ρίξετε το βάζο, ενώ αν ακουμπήσετε το καπάκι με το άλλο σας χέρι είναι σα να κρατάτε κόντρα. Ελπίζω να είναι πιο κατανοητό τώρα.

Κράτα το